Of u nu af en toe wat klust op een verloren zondag of in volle renovatie zit, de kans is groot dat u al gereedschap gekocht hebt om het slechts een uur of twee te gebruiken. Wist u dat er in Brussel gereedschapsbibliotheken zijn? Olivier Beys, medeoprichter van Tournevie, de eerste gereedschapsbibliotheek van het Gewest, legt ons uit hoe het werkt.

Wat is Tournevie?

Tournevie is een vzw en een uitleendienst voor gereedschappen van goede kwaliteit, een beetje zoals een bibliotheek. Met een bijdrage van 40 euro per jaar hebben onze leden onbeperkt toegang tot allerlei gereedschappen, van een hamer tot een breekhamer, van een gewone zaag tot een cirkelzaag over stofzuigers en compressors.

We zijn van start gegaan in 2015, op een moment dat de deeleconomie opgang maakte. Bedrijven als Uber en Airbnb waren bij ons nog maar net van start gegaan en hun economische modellen waren toen heel revolutionair. Zoals heel wat mensen rondom ons wilden we creëren, een ‘Maker Community’ ontwikkelen, maar we hadden niet altijd het gereedschap. Zo is ons concept tot stand gekomen. Het was iets dat al in andere landen bestond maar nog niet in Brussel.

We hebben dus een crowdfundingcampagne opgezet om na te gaan of er interesse was voor ons idee. Het Brusselse publiek heeft positief gereageerd en we hebben meer dan 8000 euro opgehaald, waarmee we een voorraad basisgereedschappen konden aanleggen.

We lenen dus gereedschap uit en hebben daarnaast ook een atelier dat we ter beschikking stellen van onze leden en onze vrijwilligers. Daar kunnen ze niet alleen grotere machines gebruiken, ze krijgen er ook begeleiding en gebruikstips.

Onze derde activiteit is opleiding. We organiseren lessen om bepaalde technieken aan te leren of speciale gereedschappen te leren gebruiken, bijvoorbeeld om hout te draaien of te lassen. De leden kunnen hun kennis vervolgens komen verdiepen in ons atelier. We hebben onze opleidingen nu moeten stilleggen, maar zodra de maatregelen het toelaten gaan we meteen weer aan de slag!

Waarom wilde u het uitlenen van gereedschap stimuleren?

Wanneer niet-professionals beginnen aan een project dat nieuw gereedschap vereist, hebben ze vaak geen zin of geen budget om een grote investering te doen voor de machines die ze nodig hebben. Vaak kopen mensen dan uiteindelijk goedkoop materiaal van slechte kwaliteit. Dat goedkope materiaal wordt vaak maar een paar keer gebruikt, waardoor de investering zich zeer slecht terugbetaalt, zowel qua aankoopprijs als qua benodigde hulpbronnen voor de fabricage en het transport ervan.

Dankzij Tournevie stellen we niet alleen kwalitatief gereedschap ter beschikking, het wordt ook voortdurend gebruikt. Het volle potentieel van dat gereedschap wordt benut, wat extreem doeltreffend is naar hulpbronnen en gebruik toe. Onze eerste cirkelzaag bijvoorbeeld is meer dan 140 keer uitgeleend sinds we ze tweedehands aangekocht en hersteld hebben.

Tournevie werkt samen met andere partners. Is dat belangrijk voor het project?

Onze grootste partners zijn eerst en vooral de vrijwilligers. Ik ben oprichter van Tournevie maar ook een vrijwilliger. Tournevie wordt echt geleid door het vrijwilligersteam. Het project heeft momenteel maar een persoon in dienst.

We hebben een team van een twintigtal vrijwilligers, voornamelijk mensen met allerlei achtergronden en leeftijden die de klusmicrobe te pakken hebben en die van de sfeer houden. Aangezien wij geen winst beogen, kunnen we ons een horizontale relatie tussen de leden en de vrijwilligers veroorloven. De vrijwilligers zijn leden die zich op het project wilden storten, die er tijd in wilden steken.

Voor een project als het onze is deel uitmaken van het duurzaamheidsnetwerk in Brussel denk ik vanzelfsprekend. Als je niet veel financiële middelen hebt om je project te realiseren moet je krachten kunnen bundelen. Dat is ook het principe van onze uitleendienst voor gereedschappen. Je stelt de gereedschappen beschikbaar voor iedereen zodat zoveel mogelijk mensen er gebruik van kunnen maken.

We hebben de kans gekregen om samen te werken met Communa en de gemeente Elsene om onze tweede antenne op te richten. Zo hebben we toegang gekregen tot een plek in Elsene. Ik denk dat we na zes jaar activiteit kunnen stellen dat deze vereniging werkt. Het zou super zijn als we zowat overal in Brussel steun zouden krijgen van de plaatselijke overheden om er deze uitleendienst voor gereedschappen die nog niet zo sterk verspreid is te kunnen aanbieden.  

Tournevie staat op het punt een antenne te openen in Maalbeek. Zou u het project nog willen uitbreiden?

We zijn ons aan het installeren in het nieuwe atelier in de Jacques de Lalaingstraat. Dat wordt onze hoofdvestiging. We zullen er meer plek hebben voor het gereedschap en voor opleidingen, terwijl onze eerste, kleinere en meer bescheiden antenne in Elsene open blijft.

Idealiter zouden we zowat overal in het gewest afhaalpunten willen hebben omdat het voor een inwoner van Evere bijvoorbeeld niet zoveel zin heeft om de hele stad te doorkruisen voor een of twee gereedschappen. Het doel is dat mensen de gereedschappen te voet of met de fiets kunnen komen halen. In een wijk verankerd zijn helpt bovendien om die gemeenschapszin te ontwikkelen, zodat vrijwilligers en leden elkaar kunnen leren kennen.

Meer antennes betekent natuurlijk ook dat het management complexer wordt. Je moet een grotere voorraad gereedschappen beheren, de vrijwilligers beheren en ondersteunen. We hopen met de nieuwe antenne genoeg inkomsten te hebben om partnerschappen aan te gaan met lokale overheden, om zowat overal in Brussel voet aan de grond te krijgen.

Wilt u graag meer weten over Tournevie? Zin om lid of vrijwilliger te worden? U vindt alle informatie op de site tournevie.be.