Uit de analyse van de juridische en administratieve hinderpalen voor de ontwikkeling van de circulaire economie kwam een nieuwe beleidsaanpak naar voren. Daarmee kon CiReDe aan de slag om een eerste rapport op te stellen. Dit rapport stelt een aantal acties voor ter ondersteuning van tijdelijke bezetting, de status van afvalstoffen (waaronder interregionale harmonisering) en de identificatie van het meest geschikte vastgoed voor elk project.

Op 2 mei gaf de Brusselse regering haar goedkeuring aan het eerste rapport dat was opgesteld door CiReDe, de naam die is gegeven aan de instantie voor de identificatie van technische en administratieve hinderpalen voor de ontwikkeling van de circulaire economie in het BHG.

Maatregelen LEG2 en GOUV4 van het GPCE stemden overeen met de oprichting van een platform voor publiek-private samenwerking.

Op die basis werd een reeks hinderpalen geïdentificeerd en een eerste werkprogramma, dat zich richt op de volgende drie punten:

• Tijdelijke bezetting en opzetten van tijdelijke circulaire activiteiten
• Reglementering van afvalstoffen (met een focus op de interregionale harmonisering)
• Betere toegang tot informatie over de reglementaire situatie van een goed, zodat vraag en aanbod naar ruimtes voor circulaire economische activiteiten beter op elkaar worden afgestemd.

Wat de tijdelijke bezetting betreft, hier blijkt een behoefte te bestaan aan flexibele voorzieningen, uiteraard met respect voor de veiligheidseisen voor mens en omgeving, die een geschikt kader creëren voor de experimenten die nodig zijn om nieuwe, meer circulaire modellen te laten ontstaan en voor de mix van functies die centraal staat in nieuwe opkomende economische modellen. CiReDe heeft hiertoe een aantal acties geformaliseerd, zoals de verlichting of in bepaalde gevallen zelfs vrijstelling van procedures voor stedenbouwkundige vergunningen, de mogelijkheid om een tijdelijke en hernieuwbare vergunning aan te vragen van drie jaar en de wijziging van het gebruik of de bestemming van een goed om het aanbod van gebouwen voor tijdelijke bezetting te ontwikkelen en een antwoord te bieden op de behoefte aan ruimtes.

Wat de reglementering van afval en de interregionale harmonisering betreft, gaan de acties over complexe aspecten als de harmonisering van bepalingen voor de einde-afvalfase en over meer operationele vragen, vooral in verband met vergunningen, rapportering en de traceerbaarheid in de ophaling en het vervoer van afval-grondstoffen. 

Wat de informatie over de reglementaire situatie van een goed betreft, constateren we dat projectleiders niet genoeg gericht zijn op deze vraag en dat de beschikbare gegevens op de vastgoedmarkt op dit moment hieraan niet voldoen. In samenspraak met de gemeenten en de tussenpersonen zal het Gewest dus werken aan de volledigheid, beschikbaarheid en zichtbaarheid van deze gegevens, zodat bedrijven geen vastgoed kopen of huren waarin ze hun activiteiten niet mogen uitvoeren omdat ze niet beschikken over de juiste stedenbouwkundige vergunning.

Betreffende de vorm heeft CiReDe gewerkt in een echt partnerschap met de sociale partners en de overheid. Alle partijen werden betrokken bij alle fasen van het proces om de hinderpalen die de actoren op het terrein tegenkomen te identificeren (vanuit het standpunt van de ondernemers en de administraties) en om oplossingen te genereren die de actoren onderschrijven en die nog steeds zijn gestoeld op de reglementaire sokkel die ons recht op een gezonde omgeving beschermt.

Het eerste werkjaar 2018 heeft dus het belang bevestigd van een voorziening zoals CiReDe. De voorafgaande consultaties wezen op een aantal reglementaire en administratieve hinderpalen voor de ontwikkeling van de economie in het algemeen en de circulaire economie in het bijzonder. Er zijn allerlei hinderpalen in de afvalreglementering, de toekenning van milieu- en bouwvergunningen, de voorschriften voor stedenbouw en ruimtelijke ordening, de voorbeeldfunctie van de overheid, productennormen en risicobeheer.

Deze situatie is zorgwekkend om een aantal redenen: 

• Innovatieve economische modellen die waarde kunnen toevoegen voor het milieu en de maatschappij worden vaak benadeeld ten opzichte van klassieke economische modellen omdat de reglementering niet is aangepast aan innovatie (bv. de lange duur van de procedure voor een stedenbouwkundige vergunning bij een tijdelijke/precaire bezetting).  
• Het respecteren van het standstillprincipe wordt geval per geval juridisch beoordeeld, afhankelijk van de regel waarover het gaat (is er een grote terugslag?) en niet vanuit een globaal en effectief standpunt. Daardoor zijn meerdere kleinere terugslagen na verloop van tijd mogelijk en wordt het belang van een effectieve controle van de regels voor de bescherming van de burgers onvoldoende goed ingeschat. Het veelvoud aan regels en het gebrek aan middelen om die te laten naleven stimuleert de illegaliteit en schaadt de effectieve naleving van het grondwettelijk recht op een gezonde omgeving voor alle burgers (bv. wie de wet niet naleeft, heeft een voordeel op zijn concurrenten die de wet wel trachten na te leven, omdat ze minder kans lopen om gecontroleerd te worden).
• Bedrijven identificeren talloze hinderpalen die soms te maken hebben met een gebrek aan begrip of toegang tot informatie. 
• Elke administratie heeft haar eigen werkmethode en haar eigen legitieme bezorgdheden. Een structurele en geïntegreerde globale visie ontbreekt. 

De filosofie en de methode die CiReDe voorstaat, vormen een echt antwoord op deze uitdagingen. De hinderpalen zijn gegroepeerd per prioritair thema op basis van een objectieve analyse van de milieu-impact, de impact voor de circulaire economie en de mogelijkheid om die op korte termijn op te heffen met het oog op een snelle winst op het terrein.

De relevantie van de voorstellen die hieruit voortvloeien toont aan dat cocreatie mogelijk is en dat de betrokkenheid van alle partijen vanaf het begin van het reglementaire proces een garantie is voor een beter begrip van de regel, een betere naleving daarvan en dus een grotere bescherming van het milieu en van het recht op een gezonde omgeving voor alle burgers.

Op die manier kan de overheid de Brusselse stakeholders begeleiden en projecten faciliteren met een hoge maatschappelijke en ecologische waarde.

De partners van CiReDe werken nu aan de uitvoering van de acties die zijn vastgesteld aan het einde van deze eerste werkfase, zodat tegen eind 2019 een aantal acties daadwerkelijk zijn geïmplementeerd.